Aandacht voor de menselijke maat

Voor iedereen is er een plek in onze samenleving

In de visie van D66 is de Teylingse samenleving een gemeenschap van alle mensen. Leeftijd, afkomst en beperking, lichamelijk en/of geestelijk, vormen geen belemmering om erbij te horen en mee te doen. Voor iedereen is er een plek in onze gemeente, ook voor vluchtelingen en statushouders.  Mensen die aangewezen zijn op een vorm van beschermd of begeleid wonen kunnen rekenen op een plek binnen de gemeente. Het gaat hierbij met name om mensen die niet meer thuis kunnen wonen en dreigen op straat te komen, dak- en thuislozen.

Om de sociale cohesie te bevorderen en eenzaamheid en armoede tegen te gaan, wil D66 doorgaan met initiatieven als de buurtkamers in de drie kernen. De samenwerking met de ouderenbonden (KBO) zal intensief blijven, omdat zij een cruciale rol spelen in het welzijn van onze ouderen. Initiatieven als fietsmaatjes zijn geweldige vormen van ontmoeten, met de fantastische steun van vele vrijwilligers. Bibliotheken zijn plaatsen waar je meer kan doen dan alleen boeken lenen. Een kopje koffie, een krantje lezen, een praatje maken, genieten van kunst; een bibliotheek ontwikkelt zich in onze visie tot een ‘huis van de gemeenschap’ waar het elkaar ontmoeten centraal staat.

Wij gaan uit van datgene, wat mensen wèl kunnen, in plaats van wat ze niet (meer) kunnen.  We willen het talent van niemand onbenut laten en ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen de kans hebben op hun eigen manier mee te doen. Hierin past ook het beeld van wederkerigheid: wie een uitkering ontvangt, moet bereid zijn iets terug te doen voor de maatschappij. Er zijn echter ook mensen voor wie betaald werk even geen reële optie is. Die mensen moeten de ruimte krijgen om aan de slag te blijven met vrijwilligerswerk: juist door het opzetten van vrijwilligersprojecten kunnen gemeente en werkzoekenden van elkaar profiteren. Overigens mag het ‘iets terugdoen voor de maatschappij’ niet ten koste gaan van betaalde banen of de tijd en ruimte die de bijstandsgerechtigde nodig heeft om te solliciteren.

Speciale aandacht blijft er voor mensen met (beginnende) dementie. In het actieprogramma Dementievriendelijk Teylingen is aangegeven dat daarbij ook uitgaan wordt van wat mensen met dementie nog wèl kunnen. De gemeente dient dit actieprogramma voort te zetten, zodat Teylingen een echte dementievriendelijke gemeente wordt.

Aan inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt, arbeidsgehandicapten en langdurig werklozen biedt de gemeente extra ondersteuning om een passende werkplek of vorm van dagbesteding te vinden. Wij willen in samenwerking met de ISD Bollenstreek, het ServicePunt Werk en de MareGroep, maar ook met het particuliere bedrijfsleven invulling geven aan nieuw beschut werk en reïntegratie. D66 ondersteunt de transformatie van MareGroep van primair een sociale werkvoorziening naar een breder georiënteerde sociale onderneming.

Begeleiding naar werk moet maatwerk zijn, afgestemd op de kansen en mogelijkheden van de werkzoekende. Als het nodig is, moet bij- en omscholing onderdeel zijn van het reïntegratietraject. Een redelijke beheersing van de Nederlandse taal is hierbij onontbeerlijk.

De gemeente geeft het goede voorbeeld door zelf personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen in plaats van deze in te huren.

Bij aanbestedingen zal de gemeente als standaard een paragraaf Social Return On Investment (SROI) opnemen, waardoor een uiteindelijke opdrachtnemer verplicht wordt invulling te geven aan leer-/werktrajecten en op deze wijze ook banen worden gecreëerd voor inwoners met een achterstand op de arbeidsmarkt.

Wat gaat D66 daarvoor doen?

• Het realiseren van beschermd of begeleid wonen voor diegenen, die dat nodig hebben
• Stimuleren dat de gemeente in haar aannamebeleid ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt betrekt
• Het opnemen van Social Return on Investment (SRoI) als standaardeis bij aanbestedingen
• Het stimuleren van taalcursussen Nederlands voor iedereen (naar behoefte) en ondersteunen en faciliteren waar nodig van initiatieven van bewoners en maatschappelijke organisaties bij de integratie van nieuwe inwoners. Daarbij wordt het onlangs opgestelde handboek integratie statushouders zoveel mogelijk als leidraad gebruikt
• Het twee keer per jaar organiseren van een informatieavond voor nieuwe inwoners. Voor nieuwe inwoners is een welkomstpakket ten behoeve van een verdere introductie in Teylingen en de Duin- en Bollenstreek beschikbaar.

Zorg, welzijn en sociaal bewustzijn in buurten en wijken

Wat D66 betreft staat bij zorg en welzijn de vraag van bewoners centraal en niet het aanbod van voorzieningen. Primair denken vanuit de problematiek van mensen, in plaats van het stug toepassen van de regels, hoort daarbij. En dat begint al wanneer er nog geen problemen zijn, maar wel mogelijk dreigen. De gemeente Teylingen investeert dan ook met name in preventie op het gebied van zorg, welzijn, schuldenproblematiek, schooluitval en uitkeringen. D66 wil echter verder gaan en hecht aan een goede sociale infrastructuur, waarbinnen (vroeg)signalering en een effectieve en efficiënte samenwerking met alle relevante partijen als zorgaanbieders (o.a. thuiszorg), huisartsen, welzijnswerk, woningcorporaties, scholen en politie tot stand komt. Wijkgericht en preventief werken, bijvoorbeeld via de sociale wijkteams, huisartsen en Welzijn Teylingen, vormen hierbij de sleutel.

D66 wil dat de ondersteuning aan zorgbehoevenden, in welke vorm dan ook, ertoe bijdraagt dat mensen meer zelfstandig kunnen blijven functioneren. Experimentele en innovatieve vormen van zorg moeten daarbij ingezet kunnen worden.

D66 wil niet denken in vakjes en specifieke regelingen. Dit past niet bij het uitgangspunt van redeneren vanuit de mens. Sport kan bijvoorbeeld een grote betekenis in de preventieve sfeer hebben voor gezondheid (overgewicht), jeugdzorg en integratie. D66 wil extra investeren op gebieden als sport, speeltuinen en vrijwilligerswerk, opdat kosten bespaard kunnen worden op de curatieve zorg. D66 wil dat de gemeente meer gaat denken vanuit de zorgvrager in plaats van op basis van de regeltjes. Eerst problemen oplossen en daarna bekijken in welk regeltje die oplossing past, waarbij zo goed mogelijk de ruimte binnen de wetgeving wordt gebruikt. Dit betekent ook het breed toepassen van de financiële middelen binnen het sociaal domein. Overschotten op bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moeten kunnen worden ingezet op de tekorten bij de Participatiewet (reïntegratie in het arbeidsproces) of bij jeugdhulp. Maar vanzelfsprekend ook andersom! Ook wil D66 geld reserveren voor innovatieprojecten in de zorg als deze bijdragen aan een verbetering van de kwaliteit en kostenverlaging daarvan.

Naast aandacht voor de zorgvragenden is er ook veel aandacht nodig voor de mensen om hen heen, die dag en nacht klaarstaan om hen te helpen. Dat zijn de mantelzorgers en de vrijwilligers. D66 wil dat de gemeente de komende periode extra aandacht besteedt aan deze mensen, die ontzettend veel en goed werk verrichten. Mantelzorgers kunnen we ondersteunen door middel van vormen van respijtzorg, door logeermogelijkheden te creëren of door dagjes uit voor mantelzorgers te organiseren. D66 wil dat de gemeente het vrijwilligerswerk continu ondersteunt door middel van de waarderingsprijs, door daarvoor aandacht te vragen in de media en door ondersteuning van subsidieaanvragen.

Wat gaat D66 daarvoor doen?

• D66 wil dat de gemeente cliëntenparticipatie serieus neemt door maatschappelijke organisaties, de WMO-raad, cliëntenraden en de ouderenbonden te betrekken bij de ontwikkeling van beleid
• Evalueren van de pilot meldpunt Zorgombudsman
• Trainen van de medewerkers in de sociale teams op het voorkómen dan wel zo vroeg mogelijk signaleren van sociale problemen
• Het geven van extra aandacht aan mantelzorgers, financieel of anderszins, om zelf ook tot rust te kunnen komen wanneer dat nodig is. Respijtzorg (het ontlasten van mantelzorgers) maakt daar een belangrijk onderdeel van uit
• In de communicatie-uitingen van de gemeenten continu aandacht vragen voor het goede werk van de vrijwilligers, de waarderingsprijs voortzetten en het geven van ondersteuning van vrijwilligers bij subsidieaanvragen
• Het zo laagdrempelig en makkelijk mogelijk maken van de toegang tot zorg- en welzijnsvoorzieningen. Daarbij kan gedacht worden aan één aanspreekpunt, namelijk bij een goed toegankelijk en bereikbaar sociaal team
• Extra aandacht organiseren via de sociale teams om eenzaamheid bij alleenstaanden en ouderen zoveel mogelijk tegen te gaan. De focus daarbij is het betrekken van deze mensen bij sociale activiteiten in de buurt
• Het verder uitvoeren van het actieprogramma Dementievriendelijk Teylingen
• Investeren in eHealth en innovatie gericht op gezondheid in combinatie met het behandelen van mensen. Er komt meer aandacht voor preventie en gezond leven
• Het invoeren van een maatschappelijke tegenprestatie van sportverenigingen en organisaties, die een financiële ondersteuning en/of subsidie ontvangen. Een toezegging/intentieverklaring om iets terug te doen voor de inwoners van Teylingen. Gedacht zou kunnen worden aan het ondersteunen, organiseren van sportdagen op basisscholen, bewegingsactiviteiten in zorgcentra, muzikale ondersteuning tijdens festiviteiten. Deze vraag ziet D66 graag verbonden aan het verlenen van subsidiebeschikkingen, zoals dat nu ook het geval is met het onderwerp duurzaamheid.

Integrale aanpak van armoedebestrijding

D66 maakt zich zorgen over mensen met (hoog) oplopende schulden. Verliest een inwoner zijn werk en komt hij niet meer aan een baan, kan hij zijn schulden niet meer betalen of leeft hij onder het bestaansminimum, dan ligt er een verantwoordelijkheid bij de gemeente. Het huidige college heeft een armoedebeleidsnotitie opgesteld, waarin tevens alle instrumenten voor armoedebeleid zijn weergegeven. Dit beleid, met nadruk op het voorkomen van armoede onder kinderen, zal D66 in de komende periode verder voortzetten en uitbouwen. Het gaat daarbij uitdrukkelijk om financiële armoede èn sociale armoede; van bijzondere bijstand tot kleding- en voedselbanken, die alle een onmisbare rol spelen voor de mensen met een erg kleine beurs.

Wij geven extra aandacht aan het uitvoeren van het schuldhulpverleningsbeleid, zoals dat recent is ontwikkeld. Speciale aandacht zal er zijn voor initiatieven die bewustwording en inzicht in het gedrag vergroten, waaronder Mobility Mentoring⁽¹⁾ en de Papierwinkel (waarbij mensen worden geholpen met het op orde brengen van hun administratie).

D66 wil dat zoveel mogelijk mensen met een uitkering aan het werk gaan. De mogelijkheid in de zogenaamde armoedeval te raken door (meer) te gaan werken, waardoor je geen of minder aanspraak kunt maken op gemeentelijke voorzieningen en daardoor in inkomen achteruit gaat, wil D66 voorkomen. Aanpakken van de armoedeval moet onderdeel zijn van het gemeentelijke armoedebeleid.

Wat gaat D66 daarvoor doen?

• Actief inzetten van buddies en schuldhulpmaatjes bij armoedebestrijding. Het nieuwe beleid rond schuldhulpverlening, met innovatieve ideeën op het gebied van preventie, zal bij armoedebestrijding centraal staan
• Het instrueren van de sociale teams om bij vermoedens van armoede hier extra aandacht aan te besteden en daarop door te vragen om de omvang van de problematiek zo goed mogelijk in kaart te kunnen brengen
• Onderzoeken of een vorm van herfinanciering en (gedeeltelijk) saneren van schulden om inwoners duurzaam van een schuldenprobleem af te helpen, mogelijk is. Inzet van dienstverlening door de Stadsbank Leiden is hiervoor één van de mogelijkheden
• Scholen stimuleren om meer aandacht te besteden aan armoede, zowel bij het herkennen daarvan bij leerlingen, als opnemen in het curriculum
• Via een scan in beeld krijgen in welke wijken de armoedeproblematiek speelt om vervolgens daar een meer wijkgerichte aanpak op te zetten
• Effectiever inzetten van de bestaande noodfondsen. De gemeente gaat wat D66 betreft met de beheerders van deze fondsen in overleg.

⁽¹⁾ Mobility Mentoring combineert het onderwerp armoede met de laatste inzichten vanuit de hersenwetenschap over de effecten van schaarste en armoede en de ontwikkelbaarheid van hersenfuncties. Deze nieuwe aanpak helpt mensen bij de aanpak van hun financiële en sociale problemen.

Samenwerking in de jeugdhulp

Voor D66 staan de ontwikkelkansen van kinderen centraal. Ouders en opvoeders spelen daarbij de belangrijkste rol. Zij worden altijd betrokken bij het plan dat wordt opgesteld. D66 wil dat ouders bij de Centra voor Jeugd en Gezin terecht kunnen voor laagdrempelige opvoedvragen en actief worden ondersteund wanneer nodig of gewenst.

Kinderen in minimagezinnen lopen een groot risico op te groeien met een achterstand. Zij mogen niet tussen wal en schip vallen. D66 wil dat ieder kind de kans krijgt op een goede start, met voldoende mogelijkheden om zich te ontwikkelen.

Wij zetten in op regionale samenwerking tussen de gemeente en betrokken organisaties. Met name de samenwerking tussen de jeugd- en gezinsteams en de huisartsen behoeft verdere versterking. Dit is één van de belangrijkste onderdelen van de zogenoemde ‘transformatie’ van de jeugdhulp, waar op dit moment vorm aan wordt gegeven. Alhoewel D66 beseft dat het een gigantische opgave is, gaat de transformatie bij de zorgaanbieders niet snel genoeg. Wachtlijsten in de jeugdhulp moeten zo snel mogelijk korter worden; daar is een effectievere en efficiëntere werkwijze voor nodig dan voorheen werd gehanteerd. Door middel van ontschotting (kijken naar het totaal in plaats van naar de afzonderlijke ‘vakjes’) van de beschikbare budgetten in het totale sociale domein, moeten de onverantwoord grote bezuinigingen van het Rijk op de jeugdhulp in Holland Rijnland worden opgevangen.

Kinderen moeten zich veilig voelen en zich kunnen ontwikkelen. Wanneer dat niet lukt, moet er hulp zijn. Per kind dient er één plan gemaakt te worden, waarin alle (gemeentelijke en zorg-) disciplines samenkomen. Preventie en vroegsignalering staan centraal bij de aanpak door de jeugd- en gezinsteams. Hoe eerder mogelijke problemen worden voorkomen dan wel aangepakt, hoe beter het is voor de ontwikkeling van het kind.

Extra aandacht binnen de jeugdhulp heeft D66 voor de groep jongeren die 18 jaar worden of net zijn geworden (18 min/18 plus). Voor hen valt vaak rond deze leeftijd de pedagogische en beschermende omgeving van school weg. Deze kwetsbare jeugd zal ondersteund moeten worden richting maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Met het 18 jaar worden, komen ze onder een andere wet te vallen (van de Jeugdwet naar de Wet maatschappelijke ondersteuning of de Participatiewet). De wetgeving sluit echter niet altijd goed op elkaar aan. Om te voorkomen dat de jeugdigen daar de dupe van worden, moet er extra aandacht aan hen worden besteed, Een preventieve aanpak is nodig vanuit de gemeente en partners waar het gaat om onderwijs, werk, inkomen, zorg, veiligheid en wonen.

Wat gaat D66 daarvoor doen?

• Het stimuleren van een verdergaande verbetering van de samenwerking tussen de jeugdhulpaanbieders onderling, alsmede met de gemeente, de jeugd- en gezinsteams, de sociale wijkteams en de huisartsen is geboden
• Het realiseren van een ontschot budget in het sociaal domein om mogelijke financiële tekorten in de jeugdhulp en de Wmo te kunnen opvangen
• Het in lijn met het advies van de Kinderombudsman ontwikkelen van een kindpakket waarin in de meest noodzakelijke (dagelijkse) behoeften wordt voorzien, aangevuld met zaken die nodig zijn om mee te kunnen doen in de samenleving
• Extra aandacht geven aan de doelgroep 18 min/18 plus, waarbij vooral ook de expertise van professionals en vrijwilligers gebruikt wordt
• Het in samenspraak met het onderwijs versterken van de preventieve en vroeg signalerende functie van scholen.

Gezondheid

In Teylingen voelt 87% van de inwoners zich gezond. Dat is boven het regionale en landelijke gemiddelde, maar zeker geen reden om achterover te zitten. Er is aandacht vereist om er voor te zorgen dat de vergrijzende bevolking gezond blijft en dat trends volgehouden (steeds minder rokers) of omgebogen (steeds meer overgewicht) worden.

Het percentage gepeste kinderen in Teylingen wordt op 20% geschat. D66 is van mening dat dit percentage veel te hoog is en zo veel mogelijk moet worden teruggebracht. De gevolgen van pesten mogen niet worden onderschat: pesten kan leiden tot isolement, armoede, maar ook de fysieke en psychische gezondheid kan op het spel komen staan.

Wat gaat D66 daarvoor doen?

• Het organiseren van publiciteitscampagnes om het roken en overmatig drinken zoveel mogelijk tegen te gaan. Dit doen we samen met de scholen, jeugd- en welzijnswerk, de huisartsen en de JGT’s/CJG’s
• Het stimuleren van meer beweging via sportverenigingen, maar ook door de wijken aantrekkelijker voor fitness en ontspanning te maken
• De gemeente stimuleert en bevordert het gebruik van een bewezen anti-pestprogramma op de Teylingse scholen.